نقدی بر کتاب غلط ننویسیم

چکیده در این جستار نگاهی دیگر به کتاب غلط ننویسیم، نوشته ابوالحسن نجفی انداخته‌ایم. با مرور نقدهای پیشین مشخص شد که عمده نگاه‌ها و نقدها بر دو جریان فکری متباین استوارند؛ نخست نگاهی زبانشناختی که زبان را نظامی زنده و پویا می‌شناسد که تجویز را درباره آن، غیرعلمی می‌داند؛ دوم نگاهی است که با برجسته­ کردن کارکردهای ادبی و اجتماعی زبان و با توجه به پیشینه فرهنگی آن، هرگونه تغییری را تنها در چارچوب قواعد دستور و پیشینه زبان می‌پذیرد. با بررسی کتاب غلط ننویسیم فارغ از نقدهای پیشین، اشکالاتی دیده می‌شود که با وجود چاپهای مکرر کتاب هنوز مرتفع نشده‌اند. پاره‌ای از اشکال‌ها چون حروفچینی کتاب، شیوه آوانگاری مدخل‌ها، ارجاع‌دهی به منابع، مدخل‌های مشمول حکمی واحد و... در تمام کتاب وجود دارند؛ دسته دیگری از اشکال‌ها مربوط به مدخل‌هایی خاصند که به ترتیب الفبایی در این جستار آمده‌اند. با وجود نقدهایی که بر این کتاب نوشته‌اند، و اشکال‌هایی که در آن هست، همچنان کتابی کاربردی است که بر بسیاری از مسائل زبان فارسی امروز انگشت نهاده است و می‌تواند در پیشگیری از ورود بسیاری از واژگان غیرضرور به زبان و نیز تحت­تأثیر قرارگرفتن زبان فارسی از ساخت‌های نحوی زبان‌های بیگانه مؤثر باشد.